Status Rezerwatu Biosfery nadawany jest przez UNESCO obszarom o szczególnych walorach przyrodniczych i krajobrazowych. W Polsce istnieje 10  Rezerwatów Biosfery. W kwietniu 2002 r. w południowej części Polesia Lubelskiego, na obszarze zbliżonym do fizjograficznych granic Pojezierza Łęczyńsko – Włodawskiego ustanowiono Rezerwat Biosfery - „Polesie Zachodnie”.

Na terenie województwa lubelskiego obejmuje on obszar o powierzchni ok. 140 tys. Ha – od doliny Bugu, przez Sobiborski Park Krajobrazowy, Park Krajobrazowy Pojezierze Łęczyńskie, po stawy Siemień w dolinie Tyśmienicy.

Szczególnie cenny elementem krajobrazu są jeziora. Ich wiek ocenia się na ok. 11 300 lat. Do początków XXI w. zachowało się 60 jezior o powierzchni powyżej 1 ha. Poszczególne jeziora znajdują się w bardzo zróżnicowanych stopniach zarastania.

Tereny te są fragmentami Polesia o najmniej zmienionych cechach przyrodniczych. Najbardziej wartościowe zbiorowiska roślinne znajdują się wokół jezior: Długie, Moszne, Łukie, Uściwierz, Brudno, Potycze, na Durnym Bagnie, Torfowisku Orłowskim, Bagnie Bubnów i Torfowisku Dubeczyńskim oraz na śródleśnych torfowiskach w Sobiborskim Parku Krajobrazowym

Mozaikowa kompozycja powierzchni leśnych, torfowiskowych, łąkowych, wodnych i polnych składa się na nie wielką różnorodność biologiczną i krajobrazową tego regionu. Szczególnie bogaty jest świat zwierzęcy. Badania wykazały występowanie w jeziorach Łęczyńsko – Włodawskich łącznie 530 gatunków bezkręgowców wodnych.

Najcenniejszym gatunkiem Polesia Zachodniego jest żółw błotny. Jego populacja występująca na Pojezierzu Łęczyńsko – Włodawskim jest najbogatsza w Polsce i jedna z największych w Europie.