Wisła jest bodaj ostatnią wielką rzeką Europy, która zachowuje swój dziki, roztokowy charakter. Koryto rzeki jest również niezwykłe - ma niewyrównany bieg i zmienną głębokość. Rzeka często zmienia nurt, przerzucając go raz pod lewy, raz pod prawy brzeg, co spowodowane jest nadmiarem niesionego materiału w stosunku do możliwości transportowych rzeki.

Dolina Wisły to przede wszystkim królestwo ptaków i ważny w skali europejskiej korytarz ekologiczny na trasie przelotów awifauny o kierunku południkowym. Położona koło Męćmierza "Krowia Wyspa" to częściowy rezerwat faunistyczny, którego celem jest zachowanie stanowisk lęgowych wielu gatunków ptaków. Gnieżdżą się tutaj między innymi: ostrygojad (jedno z jego pierwszych śródlądowych stanowisk lęgowych znalezione przez ornitologów), rycyk, krwawodziób, sieweczka obrożna i rzeczna, czajka, mewa białogłowa i czarnogłowa, mewa pospolita, rybitwa zwyczajna i białoczelna.